Vai trò của vi lượng đối với cây trồng
Thứ Bảy, 19 tháng 10, 2013
Để cây trồng phát triển tốt thì cây trồng cần
cung cấp đủ các chất từ đa, trung lượng và vi lượng. Mặc dù một số chất vi lượng
cần rất ít nhưng đôi khi lại rất quan trọng đối với cây trồng. Thiếu hoặc thừa
chất vi lượng cũng ảnh hưởng rất lớn tới cây trồng. Khi thừa vi lượng có thể
làm cho cây còi cọc, chậm phát triển hoặc nhiễm kim loại nặng, ảnh hưởng tới chất
lượng nông sản, ảnh hưởng tới sức khoẻ con người. Một số nguyên tố vi lượng còn
tạo ra các mùi vị đặc trưng của cây trồng đó. Ví dụ: độ cay của ớt, độ ngọt của
rau quả,… Sau đây, tôi xin điểm qua một số vai trò cơ bản của các chất vi lượng
này.
 |
| Vi lượng sắt - dưới dạng Fe-EDTA - Ảnh: st |
 |
| Vi lượng kẽm - dạng bột - Ảnh: st |
1.
Sắt (Fe):
Thường được bổ sung dưới dạng phức chất (chelat),
thí dụ như Fe - EDTA (9% Fe) hoặc Fe - EDDHA (6% Fe) với hình thức phun lên lá.
Sắt không được tái sử dụng nên rất dễ xảy ra thiếu sắt khi bón phân không cân đối.
(+) Vai trò:
- Sắt
có vai trò quan trọng việc hình thành diệp lục, qua đó có vai trò trong việc
cung câp oxi cho cây trồng.
-
Khi cây thiếu sắt sẽ biểu hiện qua lá: lá cây có màu xanh nhợt nhạt (bạc lá),
đặc biệt giữa gân lá mầu xanh và khoảng giữa mầu vàng. Dễ quan sát nhất là các
lá non, vào thời kỳ đỉnh sinh trưởng của cây trồng.
- Khi
bệnh nặng, toàn bộ cây biến thành màu vàng cho tới trắng lợt. Lá cây thiếu sắt
sẽ chuyển từ màu xanh sang vàng hay trắng ở phần thịt lá, trong khi gân lá vẫn
còn xanh. Triệu chứng thiếu sắt xuất hiện trước hếtở các lá non, sau đến lá già.
(+) Nguyên nhân:
Mất cân bằng với các chất khác như Molipden
(Mo), Đồng(Cu) hay Mangan(Mn) trong quá trình bón phân (ví dụ khi bón Lân).
Do pH trong đất (giá thể), hàm lượng carbonat
cao
Do di truyền của cây
Do hàm lượng chất hữu cơ trong đất thấp.
2.
Mangan (Mn):
Hiện tượng thiếu Mn, chủ yếu xẩy ra đối với
đất có độ pH từ axit nhẹ đến trung tính. Mangan sulfat (24 - 32% Mn) và Mn - EDTA
(13 % Mn) đều dễ tan trong nước và có tác dụng nhanh. Mangan oxyt có thể được sử
dụng để làm tăng độ phì nhiêu cho đất.
(+) Vai trò:
- Mangan
là thành phần của các enzyme. Nó có vai trò hoạt hóa một số phản ứng trao đổi
chất quan trọng trong cây và tham gia trực tiếp vào quá trìnhquang hợp, bằng
cách hỗ trợ sự tổng hợp Diệp lục.
- Mangan
tăng cường sự chín và sự nẩy mầm của hạt khi nó làm tăng sự hữu dụng của Lân và
Canxi. Cũng như sắt,
- Mangan
cũng không được tái sử dụng trong cây nên hiện tượng thiếu sẽ bắt đầu từ những
lá non, với mầu vàng giữa những gân lá, và đôi khi xuất hiện nhiều đốm nâu đen.
- Biểu
hiện rõ nhất khi cây thiếu Mn là phần gân lá và mạch dẫn biến vàng. Nhìn toàn
bộ lá có màu xanh sáng, về sau xuất hiện các đốm vàng ở phần thịt lá và phát
triển thành các vết hoại tử trên lá.
(+) Nguyên nhân:
Hiện tượng thiếu Mangan thường xảy ra ở
những chân đất giầu hữu cơ, hay trên những đất trung tính hoặc hơi kiềm và có
hàm lượng Mangan thấp. Mặc dù hiện tượng thiếu Mangan thường đi với đất có pH
cao, nhưng nó cũng có thể gây ra bởi sự mất cân bằng với các dinh dưỡng khác
như Canxi, Magie và Sắt.
Hiện tượng thiếu thường xảy ra rõ nét khi
điều kiện thời tiết lạnh, trên chân đất giầu hữu cơ, úng nước. Triệu chứng sẽ
mất đi khi thời tiết ấm trở lại và đất khô ráo.
3.
Kẽm (Zn):
Kẽm
được coi như là một trong các nguyên tố vi lượng đầu tiên cần thiết cho cây trồng.
Kẽm thường được bón cho cây thiếu dinh dưỡng, có thể phun kẽm sunfat (23 % Zn) hoặc
kẽm chelat (Zn - EDTA) lên lá ở giai đoạn hình thành hạt, lượng Zn trong lòng đất
có vai trò quan trọng hơn so với Zn trên bề mặt.
(+) Vai trò:
Zn tham gia hoạt hóa khoảng 70 enzym của
nhiều hoạt động sinh lý, sinh hóa của cây. Nó là một nguyên tố có ảnh hưởng to
lớn đối với năng suất cây trồng.
Kẽm hỗ trợ cho sự tổng hợp các chất sinh
trưởng và các hệ thống men và cần thiết cho sự tăng cường một số phản ứng trao
đổi chất trong cây. Nó cần thiết cho việc sản xuất ra chất Diệp lục và các
Hydratcarbon.
Kẽm
cũng không được vận chuyển sử dụng lại trong cây nên biểu hiện thiếu thường xảy
ra ở những lá non và bộ phân khác của cây.
Thiếu Zn sẽ gây rối loạn trao đổi auxin nên
ức chế sinh trưởng, lá cây bị biến dạng, ngắn, nhỏ và xoăn, đốt ngắn và biến
dạng. Biểu hiện thiếu kẽm có thể là: lá non chuyển sang trắng hoặc vàng sáng…
(+) Nguyên nhân:
Bón phân không cân đối.
4.
Đồng (Cu):
Là một kim loại nặng nên cần được chú ý khi
bón cho cây trồng. Nếu đất thiếu đồng có thể điều chỉnh bằng cách bón đồng sulfat
hoặc oxyt. Thích hợp nhất là phun chelat hoặc đồng sulfat trung tính lên lá cây
đang thiếu dinh dưỡng.
(+)
Vai trò:
Đồng cần thiết cho sự hình thành Diệp lục và
làm xúc tác cho một số phản ứng khác trong cây, nhưng thường không tham gia vào
thành phần của chúng.
Nhiều loại cây rau biểu hiện thiếu Đồng với
lá rủ xuống và có mầu xanh, chuyển sang quầng mầu da trời tối trước khi trở nên
bạc lá, biến cong và cây không ra hoa được.
(+) Nguyên nhân:
Hiện
tượng thiếu đồng thường xảy ra trên những vùng đất đầm lầy, ruộng lầy thụt. Cây
trồng thiếu đồng thường hay có hiện tượng chảy gôm (rất hay xảy ra ở cây ăn
quả), kèm theo các vết hoại tử trên lá hay quả.
5.
Bo (B):
Nhu cầu B cho từng loại đất là rất khác nhau.
Nên bón borac (ll - 22% B) cho cây có nhu cầu B cao. B cũng có thể được bón phối
hợp với phân lân hoặc phân đa dinh dưỡng khác. Polyborat thường được coi là loại
cao cấp hơn so với borac khi dùng để bón lá.
(+) Vai trò:
Bo cần thiết cho sự nẩy mầm của hạt phấn, sự
tăng trưởng của ống phấn, cần thiết cho sự hình thành của thành tế bào và hạt
giống.
Bo cũng hình thành nên các phức chất
đường/borat có liên quan tới sự vận chuyển đường và đóng vai trò quan trọng
trong việc hình thành protein.
Bo tác động trực tiếp đến quá trình phân hóa
tế bào, trao đổi hocmon, trao đổi N, nước và chất khoáng khác, ảnh hưởng rõ rệt
nhất của B là tới mô phân sinh ở đỉnh sinh trưởng và quá trình phân hóa hoa,
thụ phấn, thụ tinh, hình thành quả.
Khi thiếu B thì chồi ngọn bị chết, các chồi
bên cũng thui dần, hoa không hình thành, tỷ lệ đậu quả kém, quả dễ rụng, rễ
sinh trưởng kém, lá bị dày lên.
(*)
Nguyên nhân:
Bón phân không cân đối, phân bón không có đủ
vi lượng cần thiết.
6.
Molypđen (Mo):
Chất này chỉ cần bón với lượng nhỏ, sử dụng
muối Natri Molypđat tan trong nước, còn Amoni Molypđat lại thích hợp để bón lá.
(+) Vai trò:
Molipden cần cho sự tổng hợp và hoạt động
của men khử Nitrat. Loại men này khử Nitrat thành Ammonium trong cây.
Molipden có vai trò sống còn trong việc tổng
hợp đạm cộng sinh bởi vi khuẩn Rhizobia trong nốt sần cây họ đậu.
Molipden cũng cần thiết cho việc chuyển hóa
Lân từ dạng vô cơ sang hữu cơ trong cây.
Thiếu Mo sẽ ức chế dinh dưỡng đạm của cây
trồng nói chung, đặc biệt của các cây họ đậu . Hiện tượng thiếu Molipden có
biểu hiện chung như vàng lá và đình trệ sinh tưởng. Sự thiếu hụt Molipden có
thể gây ra triệu chứng thiếu Đạm trong các cây họ đậu như đậu tương, cỏ
alfalfa, vì vi sinh vật đất phải có Molipden để cố định Nitơ từ không khí.
Molipden trở nên hữu dụng nhiều khi pH tăng, điều đó ngược lại với đa số vi
lượng khác.
(+)
Nguyên nhân:
Thiếu Mo thường xảy ra ở nơi đất trồng chua.
Đất nhẹ thường dễ bị thiếu Mo hơn so với đất nặng.
7. Vai trò của Clo (Cl):
Clo là nguyên tố vi lượng sống còn cho cây
trồng.
(+) Vai trò:
Clo
tham gia vào các phản ứng năng lượng trong cây. Cụ thể là nó tham gia vào sự bẻ
gẫy phân tử nước với sự hiện hữu của ánh sáng mặt trời và hoạt hóa một số hệ
thống men.
Nó cũng tham gia vào quá trình vận chuyển
một số chất như Canxi, Magie, Kali ở trong cây, điều hòa hoạt động của những tế
bào bảo vệ khí khổng, do đó kiểm soát được sự bốc thoát hơi nước…
(*) Tài liệu tham khảo:
wikipedia.org
google.com.vn
Phân bón và cách sử dụng - Nguyễn Mạnh Chinh
|
|
|
|
Nhận tin miễn phí hằng ngày! |
Follow us! 
|
Chia sẻ:
Chia sẻ
Loading...
CÁC BẠN CÓ Ý KIẾN ĐÓNG GÓP VUI LÒNG VIẾT VÀO Ô COMMENT DƯỚI ĐÂY
Thống Kê :
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét